lưu ý khởi kiện chia thừa kế

Sau khi người để lại di sản qua đời thì được tiến hành mở thừa kế. Di sản của họ để lại có thể được chia thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật. Khi đó, nếu có tranh chấp xảy ra những người có quyền về thừa kế cần lưu ý một số vấn đề sau đây khi quyết định khởi kiện ra Tòa để yêu cầu phân chia di sản thừa kế:


1. Ai được quyền khởi kiện?


Theo quy định tại Điều 186 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thì:

Cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền tự mình hoặc thông qua người đại diện hợp pháp khởi kiện vụ án (sau đây gọi chung là người khởi kiện) tại Tòa án có thẩm quyền để yêu cầu bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

Dựa theo quy định này có thể hiểu khi một người nhận thây quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm hại thì có quyền khởi kiện để yêu cầu Tòa án bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho mình


Như vậy, nếu những người thừa kế nhận thấy quyền, lợi ích hợp pháp bị xâm hại thì họ được quyền khởi để yêu cầu Tòa án giải quyết.


Căn cứ Điều 613 Bộ luật Dân sự 2015 thì:

Người thừa kế là cá nhân phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết. Trường hợp người thừa kế theo di chúc không là cá nhân thì phải tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

- Trường hợp thừa kế theo di chúc: thì người được chia di sản theo nội dung di chúc nếu thỏa mãn điều kiện Điều 613 Bộ luật dân sự 2015 thì có thể trở thành người thừa kế.


- Trường hợp thừa kế theo pháp luật: người thừa kế được xác định theo hàng thừa kế, theo quy định tại Điều 651 Bộ Luật dân sự 2015.


2. Thủ tục khởi kiện chia thừa kế tài sản


* Hồ sơ khởi kiện gồm:


- Đơn khởi kiện;


- Tài liệu, chứng cứ chứng minh quyền, lợi ích hợp pháp của người khởi kiện:


 + Di chúc;


 + Giấy chứng tử, quyết định Tòa án tuyên bố người để lại di sản đã chết;


 + Bản kê khai di sản;


 + Giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người khởi kiện và người để lại di sản thừa kế: Chứng minh nhân dân, sổ hộ khẩu, chứng nhận kết hôn…


 + Giấy tờ, tài liệu chứng minh quyền sở hữu đối với di sản của người để lại di sản;


 + Tờ khai người từ chối nhận di sản;


 + …


* Trình tự thực hiện:


- Sau khi hồ sơ đã được chuẩn bị, gửi hồ sơ khởi kiện đó đến Tòa án có thẩm quyền.


- Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được đơn khởi kiện, Chánh án Tòa án phân công một Thẩm phán xem xét đơn khởi kiện.


Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày được phân công, Thẩm phán phải xem xét đơn khởi kiện chia thừa kế và có một trong các quyết định sau đây:


 a) Yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện;


 b) Tiến hành thủ tục thụ lý vụ án theo thủ tục thông thường hoặc theo thủ tục rút gọn nếu vụ án có đủ điều kiện để giải quyết theo thủ tục rút gọn;


 c) Chuyển đơn khởi kiện cho Tòa án có thẩm quyền và thông báo cho người khởi kiện nếu vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án khác;


 d) Trả lại đơn khởi kiện cho người khởi kiện nếu vụ việc đó không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.


Thẩm phán thụ lý vụ án khi người khởi kiện nộp cho Tòa án biên lai thu tiền tạm ứng án phí (nếu người khởi kiện thuộc trường hợp nộp tạm ứng án phí). 


Nếu bạn thuộc đối tượng phải nộp tạm ứng án phí thì sau khi nộp tạm ứng án phí, pải mang biên lai đến nộp cho Tòa án để vụ án được nhanh chóng thụ lý.


3. Cơ quan nào có thẩm quyền giải quyết?


Dưa theo Khoản 5 Điều 26, 35, 39 Bộ luật tố tụng dân sự 2015 thì Tòa án cấp huyện tại những nơi sau có thẩm quyền giải quyết tranh chấp chia thừa kế, trừ trường hợp có đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài hoặc cần phải ủy thác tư pháp cho cơ quan đại diện nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài, cho Tòa án, cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài:


 - Tòa án nơi bị đơn (là cá nhân) cư trú, làm việc hoặc nơi bị đơn (là tổ chức, cơ quan) có trụ sở;


 - Tòa án nơi cư trú, làm việc của nguyên đơn (là cá nhân); hoặc nơi có trụ sở của nguyên đơn (là cơ quan, tổ chức) do các đương sự tự thỏa thuận với nhau bằng văn bản yêu cầu.


4. Thời hiệu khởi kiện chia thừa kế còn hay không?


Căn cứ vào Điều 623 Bộ luật dân sự 2015 thì kể từ thời điểm mở thừa kế, thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản.


Trên đây là những vấn đề mình nghĩ là quan trọng cần quan tâm, các bác nghĩ còn vấn đề nào nữa thì cùng chia sẻ cho mọi người nhé.